AKTUALNOŚCI

W niedzielę w Warszawie odbyły się obchody 79. rocznicy zdobycia przez powstańców warszawskich gmachu PAST-y (Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej) przy ul. Zielnej 39. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Światowy Związek Żołnierzy AK oraz Ogólnokrajowe Środowisko Żołnierzy Armii Krajowej Batalionu „Kiliński”.

Zdobycie przez Batalion Kiliński jednego z symboli Warszawy – budynku PAST-y, to ważny i znaczący akt w Powstaniu Warszawskim.

Walki o budynek były wyjątkowo zażarte. Powstańcy wykazali się wielką odwagą i poczuciem misji, stając do boju o ten budynek – zacięte walki o budynek przy ul. Zielnej 39 trwały niemal od początku Powstania Warszawskiego.

W gmachu PAST-y znajdowała się nowoczesna centrala telefoniczna, dlatego obiekt miał strategiczne znaczenia dla niemieckiego okupanta. Przez obiekt przechodziły wszystkie połączenia telefoniczne Berlina z okupacyjnymi władzami, a także z frontem wschodnim. PAST był też centrum łączności telefonicznej całego Generalnego Gubernatorstwa. Niemcy prowadzili z budynku ostrzał centralnej części stolicy, paraliżując działania Polaków.

Prezes Ogólnokrajowego Środowiska Batalionu AK „Kiliński” Jacek Łapko powiedział, że zdobycie obiektu miało dla powstańców zarówno znaczenie symboliczne, jak strategiczne. Żołnierze trzeciej kompanii wywiesili biało-czerwoną flagę tuż po godzinie 12.00, po zdobyciu budynku i to było najpiękniejsze zwycięstwo odniesione w Powstaniu.

Polska flaga powiewała nad Warszawą aż do końca Powstania... Zdobycie PAST-y było największym sukcesem powstańców warszawskich, choć okupione ogromnymi stratami ludzkimi – powtórzył. Ponad 115 niemieckich obrońców poszło do niewoli, poległo 56 Niemców, rannych było 6 osób. Straty polskie to 58 osób zabitych i 65 rannych.

Trzeba również przypomnieć, że wcześniej zdobyto tak zwaną Małą PASTę, co upamiętniono rankiem 20 sierpnia 2023 roku, o godzinie 10.00, złożono kwiaty przy Małej Paście, jak potocznie nazywano posesję Urzędu Telefonów Miejscowych Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej przy ul. Pięknej 19.

Medalem „Pro Patria” została odznaczona Halina Rogozińska – łączniczka i sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim, pseudonim „Mała”, „Niebieska”. Żołnierz, łączniczka czwartego Obwodu Ochota powiedziała, że walka za Polskę to wielki honor. – Kochani, dla mnie wszystko co dalej, mimo, że mam prawie 97 lat, w czasie powstania miałam 17, ale dla mnie wszystko co dotyczy Polski – dalej jest ważne – podkreśliła Halina Rogozińska.

Podczas uroczystości odczytano listy od Prezydenta Miasta Warszawy Rafała Trzaskowskiego, Prezes Światowego Związku Żołnierzy AK Krystyny Stanek, Ministra Obrony Mariusza Błaszczaka, Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jana Józefa Kasprzyka.

Na koniec uroczystości minutą ciszy i złożeniem wieńców uczczono pamięć poległych i zmarłych zdobywców gmachu PAST-y.

Dziękujemy za udział w uroczystościach Kombatantom, Warszawiakom i zaproszonym Gościom – było wzruszająco i radośnie, dziękujemy też za wyjątkowy koncert Cecylii Steczkowskiej, która uświetniła swoim występem mniej oficjalną część uroczystości.

W uroczystościach uczestniczyli Kombatanci i zaproszeni goście:

• Aleksandra i Stefan Roycewicz – bratanek i bratanica rotmistrza Henryka Leliwy-Roycewicza
• Danuta Ćirlić „Kinga”
• Danuta Szlajmer z domu Krempa „Siódemka”, „Leszek”
• Halina Rogozińska „Niebieska”
• Wiesław Ziemkiewicz „Krecik”
• Maciej Gąsiorowski „Olcha”
• Jerzy Paczowski „Zajączek”
• Zbigniew Dabb „Kapiszon”
• Zofia Czekalska „Sosenka”
• Krystyna Sierpińska „Marzenka”
• Leszek Żukowski „Antek”
• Janusz Komorowski „Antek”

Wieńce składali:

• Środowisko Batalionu „Kiliński”
  Krystyna Sierpińska, Jacek Łapko i Violetta Lubacz
• MON
  Łukasz Kudlicki – szef gabinetu politycznego MON
• Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy
  Agnieszka Pawelec
• Rada Miasta Stołecznego Warszawy
  Sławomir Potapowicz – wiceprzewodniczący rady i Tomasz Żyłka – radny w asyście Straży Miejskiej
• Zarząd Główny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej
  Janusz Komorowski – członek Prezydium
  Wiesław Jan Wysocki – wiceprezes
  Rafał Obarzanek – wiceprezes
  Maciej Jarosiński – skarbnik
• Ambasada Republiki Federalnej Niemiec
  płk. dypl. Frank Ennen – attaché Obrony Republiki Federalnej Niemiec
• Instytut Pamięci Narodowej w imieniu Prezesa dr Karola Nawrockiego
  Zbigniew Siedlewski – zastępca dyrektora Oddziału IPN w Warszawie
• Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych
  Grzegorz Gemzała
• Naczelny Sąd Administracyjny
  Mieszko Nowicki – zastępca szefa Kancelarii Prezesa NSA
• Fundacja Polskiego Państwa Podziemnego
  Zarząd Fundacji w osobach Jacek Antoszewski, Krzysztof Pajączek
  Przewodniczący Rady Jacek Taylor
• Ogólnokrajowe Środowisko Żołnierzy AK korpus „Jodła”
  Danuta Ćirlić – wiceprezes , Maciej Gąsiorowski – przewodniczący Okręgowej Komisji Rewizyjnej
• Rada i Zarząd Dzielnicy Warszawa Śródmieście
  Magdalena Wojciechowska
• Zarząd Okręgu Warszawa Światowego Związku Żołnierzy AK
  Łucjan Sokołowski – prezes Zarządu
  Danuta Mędrala – członek Zarządu
• Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Koło „Opocznik”
  Grażyna Rudnik – prezes Koła
• Dom Powstańców Warszawskich
  prof. Leszek Żukowski, Jerzy Paczowski, Zofia Czekalska, Zbigniew Dabb wraz z wolontariuszami i pracownikami
• Muzeum Getta Warszawskiego
  Hanna Wróblewska – zastępca dyrektora muzeum
• Stowarzyszenie Szarych Szeregów „Zamek” – Ewa Małkowska (córka Powstańca Warszawskiego)
• Zespół Szkół nr 36 im. Marcina Kasprzaka w Warszawie
  Aldona Szpejn
• Restauracja „Inspector Lounge”
  Anatolij Rajnin, Ekaterina Onatckaya